Technika a wartości: Spór o aksjologiczną neutralność artefaktów
Słowa kluczowe:
aksjologia, artefakt, człowiek, dobro, filozofia, filozofia klasyczna, filozofia techniki, moralność, neutralność aksjologiczna, technika, technosystem, wartość, nasycenie wartościamiStreszczenie
Świat techniki otacza nas zewsząd. Tworzy warunki naszego życia w każdym jego aspekcie. Bez niej cywilizowane życie jest niewyobrażalne. Wielu z nas w ogóle umożliwia życie. Jednak ciągle mamy skłonność do traktowania tego skomplikowanego i wyrafinowanego technosystemu jako neutralne, podporządkowane nam narzędzie. Jeśli zaś w powieściach lub filmach science fiction napotykamy wizję techniki zgoła odmienną: jako bytu nieobojętnego, od którego człowiek jest uzależniony w swej egzystencji, mającego wewnętrzny dynamizm i rządzącego się swoimi prawami, walczącego z człowiekiem o wpływy i dominację, nawet zagrażającego bytowi ludzkości, traktujemy to jako licentia poetica lub – w najlepszym razie – prognozę, że dopiero jakaś przyszła technika, inteligentna i mająca rysy osobowe może tę wizję zrealizować. Tę fałszywą świadomość przekonująco podkopuje książka Rafała Lizuta „Technika a wartości. Spór o aksjologiczną neutralność artefaktów”. Zawiera ona pogłębioną analizę filozoficzną problemu nasycenia (w szczególności współczesnej) techniki wartościami, prowadzoną z dużą świadomością metodologiczną, ale i zajmująco, dociekliwie, z odwołaniem do licznych przykładów.
Bibliografia
Achterhuis Hans (2001), American Philosophy of Technology. The Empirical Turn, w: Achterhuis H.J. (red.), American Philosophy of Technology. The Empirical Turn, Bloomington, MN: Indiana University Press, 119–146.
Adorno Theodor, Horkheimer Max (1994), Dialektyka oświecenia. Fragmenty filozoficzne, Łukasiewicz M. (tłum.), Warszawa: IFiS PAN.
Agazzi Evandro (1997), Dobro, zło i nauka. Etyczny wymiar działalności naukowotechnicznej, Kałuszyńska E. (tłum.), Warszawa: Oficyna Akademicka oraz Wydawnictwo IFiS PAN.
Airaksinen Timo (1986), Ogólna teoria wartości i jej zastosowanie w nauce i technice, Barlińska I., Freiske K. (tłum.), Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Amsterdamski Stefan (1991), Nauka, w: Kłoskowska A. (red.), Encyklopedia kultury polskiej XX w., t. 1, Pojęcia i problemy wiedzy o kulturze, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 143–188.
Arystoteles (2007), Etyka nikomachejska, Gromska D. (tłum.), Warszawa: PWN.
Bacon Francis (1954), Nowa Atlantyda, Kornatowski W. (tłum.), Wrocław: Wydawnictwo Dolnoślaskie.
Bacon Francis (1955), Novum organum, Wikarjak J. (tłum.), Warszawa: PWN.
Bacon Roger (1968), Epistola de secretis operibus artis et naturae, Orłowski B. (tłum.), w: L. Sprague De Camp (red.), Wielcy i mali twórcy cywilizacji, Warszawa: Wiedza Powszechna, 406–409.
Bańka Józef (1981), Zarys filozofii techniki, Katowice: Uniwersytet Śląski.
Barney Darin (2000), Prometheus sired: The hope for democracy in the age of network technology, Toronto: UBC.
Baron Arkadiusz, Pietras Henryk (red.) (2002), Dokumenty Soborów Powszechnych, t.2, Kraków: WAM.
Bigelow Jacob S. (1829), Elements of Technology: Taken Chiefly from a Course of Lectures Delivered at Cambridge on the Application of the Sciences to the Useful Arts, Boston: Hilliard, Gray, Little, and Wilkins.
Bijker Wiebe E., Hughes Thomas P., Pinch Trevor J. (red.), (1987), The Social Construction of Technological Systems: New Directions in the Sociology and History of Technology, Cambridge, MA–London: The MIT Press.
Bińczyk Ewa (2012), Technonauka w społeczeństwie ryzyka. Filozofia wobec niepożądanych następstw praktycznego sukcesu nauki, Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Bober Wojciech Jerzy (2000), Technika a etyka. Problem aksjologicznej neutralności techniki, „Zagadnienia Naukoznawstwa”, T. 36, nr 2–3 (144–145), 167–183.
Bookchin Murray (2009), Przebudowa społeczeństwa, Czyż I. (tłum.), Poznań: Oficyna Wydawnicza Bractwa „Trojka”.
Brooks Harvey (1980), Technology, Evolution, and Purpose, „Daedalus”, Vol. 109, No. 1, 65–81.
Boorstin Daniel J. (1978), The Republic of Technology, New York: Harper and Row.
Brey Philip (2006), The Social Agency of Technological Artifacts, w: P.P. Verbeek, A. Slob (red.), A Typology, User Behavior and Technology Development, Dordrecht: Springer, 71–81.
Brey Philip (2007), Theorizing the Cultural Quality of New Media, „Techné: Research in Philosophy and Technology”, Vol. 11, No. 1, 1–18.
Brey Philip (2008), The Technological Construction of Social Power, „Social Epistemology”, Vol. 22, No. 1, 71–95.
Brey Philip (2010), Philosophy of Technology after the Empirical Turn, „Techné: Research in Philosophy and Technology”, Vol. 14, No. 1, 36–48.
Bronowski Jacob (1974), The Ascent of Man, Boston: Little Brown & Company.
Buksiński Tadeusz (2006), Współczesne filozofie polityki, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Bunge Mario (1977), Towards a technoethics, „The Monist”, Vol. 60, No. 1, 96–107.
Bush Corlann Gee (1993), Women and the Assessment of Technology, w: Teich A.H. (red.), Technology and the Future, 6th ed., New York: St. Martin’s Press, 192–214.
Cutcliffa Stephen H. (2000), Ideas, Machines, and Values: An Introduction to Science, Technology and Society Studies, Rowman & Littlefield Publishers.
Czyżewski Jerzy, Gondek Paweł, Mazierski Stanisław (2001), Celowość, w: Powszechna encyklopedia filozofii, Maryniarczyk A. i in. (red.), t. 2, Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, 70–77.
Dusek Val (2007), Philosophy of Techology. An Introduction, Oxford: Blackwell Publishing.
Echeverría Javier (2003), Science, technology, and values: towards an axiological analysis of techno-scientific activity, „Technology in Society”, Vol. 25, No 2, 205–215.
Ellul Jacques (1990), The Technological Bluff, Bromiley G.W. (tłum.), Grand Rapids: Eerdmans Publishing.
Feenberg Andrew (1995), Alternative Modernity: The Technical Turn in Philosophy and Social Theory, Los Angeles: University of California Press.
Feenberg Andrew (1999), Questioning Technology, New York: Routledge.
Feenberg Andrew (2009), Critical Theory of Technology, w: Olsen J.K.B., Pedersen S.A. i Hendricks V.F. (red.), A Companion to the Philosophy of Technology, Berkeley, Los Angeles, London: Blackwell Publishing, 146–154.
Ford Henry (1925), Moje życie i dzieło, Goryńscy M. i S. (tłum.), Warszawa: Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska” (wyd. 2).
Garbacz Paweł (2006), Logika i artefakty, Lublin: Wydawnictwo KUL.
Gasparski Wojciech (1999), Dobro, zło i technika, w tegoż:, Problemy etyczne techniki, Warszawa: Instytut Problemów Współczesnej Cywilizacji, 17–26.
Gasparski Wojciech, Airaksinen Timo (red.) (2007), Praxiology and the Philosophy of Technology, New Brunswick, NJ: Transaction Publishers.
Glendinning Chellis (1990), Notes towards a Neo-Luddite manifesto, „Utne Reader”, Vol. 38, No. 1, 50–53.
Green Lelia (2001), Technoculture: From Alphabet to Cybersex, Sydney: Allen & Unwin.
Habermas Jürgen (1977), Technika i nauka jako „ideologia”, Bentkowska A. i in. (tłum.), w: Szacki J., Czy kryzys socjologii?, Warszawa: Czytelnik, 342–395.
Hannay Bruce N., McGinn Robert E. (1980), The Anatomy of Modern Technology: Prolegomenon to an Improved Public Policy for the Social Management of Technology, „Daedalus”, Vol. 109, No. 1, 25–53.
Hawken Paul, Lovins Amory B., Lovins L. Hunter (1999), Natural Capitalism: Creating the Next Industrial Revolution, New York: Little, Brown & Company.
Hayes Denis (1977), Rays of Hope: The Transition to a Post-Petroleum World, New York: Norton.
Hazeltine Barrett, Bull Christopher (1999), Appropriate Technology: Tools, Choices, and Implications, San Diego: Academic Press.
Heidegger Martin (1977), Pytanie o technikę, Michalski K. i in. (tłum.), w tegoż:, Budować, mieszkać, myśleć: eseje wybrane, Warszawa: Czytelnik, 224–256.
Hostyński Lesław (1998), Wartości utylitarne, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Hughes Thomas P. (2005), Human-built Word How to Think abort Technology and Culture, Chicago: University of Chicago Press.
Ihde Don (1979), Technics and Praxis, Dordrecht–Boston–London: Reidel Publishing Company.
Ihde Don (1990), Technology and the Lifeworld: From Garden to Earth, Bloomington, MN: Indiana University Press.
Illies Christian, Meijers Anthonie (2009), Artefacts Without Agency, „The Monist”, Vol. 92, No. 3, 420–440.
Jaroszyński Piotr (2008), Człowiek i nauka, Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu.
Jin Zhouying (2005), Global Technological Change: From Hard Technology to Soft Technology, Portland Oregon: Intellect Books.
Johnson Deborah (1998), Czy globalna infrastruktura informacyjna ma charakter demokratyczny?, Lekka-Kowalik A. (tłum.), „Ethos”, R. 12, nr 4(44), 198–214.
Jonas Hans (1996), Zasada odpowiedzialności. Etyka dla cywilizacji technologicznej, Klimowicz M. (tłum.), Kraków: Wydawnictwo PLATAN.
Kaczynski Theodore (2010), Technological Slavery, Feral House.
Kamiński Stanisław (1983), O wartości jako kategorii antropologicznej, „Roczniki Filozoficzne”, T. 31, z. 2, 105–116.
Kamiński Stanisław (1989), O naturze filozofii, w: Jak filozofować?, Szubka T. (red.), Lublin: TNKUL, 45–53.
Kamiński Stanisław (1998), Nauka i metoda. Pojęcie nauki i klasyfikacja nauk, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Kapp Ernst (1877), Grundlinien einer Philosophie der Technik. Zur Entstehungsgeschichte der Cultur aus neuen Gesichtspunkten, Braunschweig: Westermann.
Kartezjusz (1918), Rozprawa o metodzie dobrego powodowania swoim rozumem i szukania prawdy w naukach, Boy-Żeleński T. (tłum.), Kraków: G. Gebethner, Warszawa: Gebethner i Wolff; Poznań: M. Niemierkiewicz.
Kiepas Andrzej (1987), Wprowadzenie do filozofii techniki, Katowice: Uniwersytet Śląski.
Kiepas Andrzej (1992), Moralne wyzwania nauki i techniki, Katowice–Warszawa: Fundacja Edukacyjna „Transformacje”.
Kiepas Andrzej (1996), Dylematy etyki inżynierskiej, w: Jedynak S. (red.), Technika w świecie wartości a problemy moralne zawodu inżyniera, Kielce: Wydawnictwo Politechniki Świętokrzyskiej.
Kiepas Andrzej (2000), Człowiek wobec dylematów filozofii techniki, Katowice: Wydawnictwo Gnome.
Kiepas Andrzej (2006), Etyka jako czynnik ekorozwoju w nauce i technice, „Problemy ekorozwoju”, T. 1, nr 2, 77–86.
Kline Stephen, Kash Don (1993), Technology Policy: What Should It Do?, w: Teich A. (red.), Technology and the Future, New York: St. Martin’s Press, 366–383.
Kranzberg Melvin (1986), Technology and History: „Kranzberg’s Laws”, „Technology and Culture”, Vol. 27, No. 3, 544–560.
Krąpiec Mieczysław A. (1974), Ja – człowiek, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Krąpiec Mieczysław A. (2000), Akt ludzki, w: Powszechna encyklopedia filozofii, Maryniarczyk A. i in. (red.), t. 1, Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, 133–145.
Krąpiec Mieczysław A. (2001), Decyzja, w: Powszechna encyklopedia filozofii, Maryniarczyk A. i in. (red.), t. 2, Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, 442–444.
Krąpiec Mieczysław A. (2005), Człowiek jako osoba, Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu.
Krąpiec Mieczysław A. (2006), Moralność, w: Powszechna encyklopedia filozofii, Maryniarczyk A. i in. (red.), t. 2, Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, 384–390.
Kroes Peter (2010), Engineering and the Dual Nature of Technical Artefacts, „Cambridge Journal of Economics”, Vol. 34, No. 1, 51–62.
Kroes Peter, Meijers Anthonie (2001), Introduction: A Discipline in Search of its Identity, w: Kroes P., Meijers A. (red.), The Empirical Turn in the Philosophy of Technology, Amsterdam: JAI.
Kuhn Thomas (1968), Struktura rewolucji naukowych, Ostromęcka H. (tłum.), Warszawa: PWN.
Lacey Hugh (1999), Is science value free? Values and scientific understanding, London & New York: Routledge.
Lekka-Kowalik Agnieszka (1999), Demokracja i autonomia jednostki w globalnej infrastrukturze informacyjnej, „Nauka”, nr 1, 127–139.
Lekka-Kowalik Agnieszka (2003), Czy cyberetyka wystarczy cyberspołeczeństwu?, w: Zasępa T., Chmura R. (red.), Internet. Fenomen społeczeństwa informacyjnego, Częstochowa: Edycja Świętego Pawła, 17–27.
Lekka-Kowalik Agnieszka (2008), Odkrywanie aksjologicznego wymiaru nauki, Lublin: Wydawnictwo KUL.
Lenk Hans, Ropohl Günter (1987), Technik und Ethik, Stuttgart: Reclam.
Lilly John C. (1974), The Human Biocomputer: Theory and Experiments, London: Abacus Books.
Lizut Rafał (2008), Techniki filozofia, w: Powszechna Encyklopedia Filozofii, Maryniarczyk A. i in. (red.), t. 9, 387–389.
Lizut Rafał (2011a), Rzeczywistości wirtualne – przestrzeń komunikacji czy technoalienacji?, w: Jarmoch E., Świderski A.W., Trzpil I.A. (red.), Bezpieczeństwo człowieka a komunikacja społeczna. Aspekty filozoficzne i polityczne, t. 2, Siedlce: Wydawnictwo Akademii Podlaskiej, 219–230.
Lizut Rafał (2011b), Technoodpowiedzialność. Uwagi o wpływie techniki na rozumienie odpowiedzialności, w: Jarmoch E., Świderski A.W., Trzpil A.I. (red.), Bezpieczeństwo człowieka a wartości. Aspekty filozoficzne, t. 1, Siedlce: Wydawnictwo Akademii Podlaskiej, 125–135.
Lizut Rafał, Lekka-Kowalik Agnieszka (2005), Aksjologiczny fundament społeczeństwa informacyjnego, „Ethos”, R. 18, nr 1–2(69–70), 491–502.
Lizut Rafał, Lekka-Kowalik Agnieszka (2006), Nowe towary nowej ekonomii, w: Partycki S. (red.), Nowa ekonomia a społeczeństwo, Lublin: Wydawnictwo KUL, 381–385.
Lizut Rafał, Lekka-Kowalik Agnieszka (2009), Powszechna Encyklopedia Filozofii a inne encyklopedie. Dlaczego musiała powstać, w: Powszechna Encyklopedia Filozofii, Maryniarczyk A. i in. (red.), t. 10
(Suplement), Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, 891–901.
Longman Dictionary of Contemporary English (1995), Harlow: Longman Group. Lund-Molfese Nicholas C., Kelly Michael N. (2003), Human Dignity And Reproductive Technology, Longham, MA: University Press of America.
MacKenzie Donald A., Wajcman Judy (red.) (1999), The Social Shaping of Technology: How the Refrigerator Got its Hum, Milton Keynes: Open University Press.
Magala Sławomir (1984), Nauka i technika w roli ideologii, „Zagadnienia Naukoznawstwa”, T. 20, nr 1(77), 92–97.
Mander Jerry (1978), Four Arguments for the Elimination of Television, New York: William Morrow.
Marcuse Herbert (1991), Człowiek jednowymiarowy: badania nad ideologią rozwiniętego społeczeństwa przemysłowego, Konopacki S. i in. (tłum.), Warszawa: PWN.
Marks Karol (1948), Nędza filozofii, Bleszczyński K. (tłum.), Warszawa: „Książka”.
Martin Kirsten E., Freeman Edward R. (2004), The Separation of Technology and Ethics in Business Ethics, „Journal of Business Ethics”, Vol. 53, No. 4, 353–364.
Maslow Abraham H. (1966), The Psychology of Science: A Reconnaissance, New York: Harper & Row.
McLuhan Marshall (1994a), The Medium is the Message, Massachusetts–Cambridge: The MIT Press.
McLuhan Marshall (1994b), Understanding Media: The Extensions of Man, Cambridge: The MIT Press.
Meijers Anthonie (red.) (2009), Philosophy of Technology and Engineering Sciences, Amsterdam: Elsevier.
Misa Thomas J., Brey Philip, Feenberg Andrew (red.) (2003), Modernity and Technology, Massachusetts–Cambridge: The MIT Press.
Mitcham Carl (1994), Thinking Through Technology: The Path Between Engineering and Philosophy, Chicago: University of Chicago Press.
Mitcham Carl (red.) (2005), Encyclopedia of Science Technology and Ethics,
Detroit: Macmillan Reference USA.
Morrow David R. (2014), When Technologies Makes Good People Do Bad Things: Another Argument Against the Value-Neutrality of Technologies, „Science and Engineering Ethics”, Vol. 20, No. 2, 329–343.
Mowshowitz Abbe (1976), The Conquest of Will: Information Processing in Human Affairs, Massachusetts, Reading, MA: Addison-Wesley.
Mumford Lewis (1964), Authoritarian and Democratic Technics, „Technology and Culture”, Vol. 5, No. 1, 1–8.
Mumford Lewis (1934), Technics and Civilization, New York: Harcourt, Brace & Company, Inc. (Technika a cywilizacja. Historia rozwoju maszyny i jej wpływ na cywilizację, Danecka E. (tłum.), Warszawa: PWN 1966).
Mumford Lewis (1970), The Myth of the Machine: The Pentagon of Power, New York: Harcourt Brace Jovanovich.
Nissenbaum Helen (1998), Values in the Design of Computer Systems, „Computers and Society”, March, 38–39.
Ossowski Stanisław (1967), Nauka o nauce, w: tegoż, O nauce, Warszawa: PWN, 91–102.
Peterson Martin, Spahn Andreas (2011), Can Technological Artefacts Be Moral Agents?, „Science and Engineering Ethics”, Vol. 17, No. 3, 411–424.
Pitt Joseph C. (red.) (1995), New Directions In The Philosophy Of Technology, Dordrecht: Kluwer.
Pitt Joseph C. (2000), Thinking About Technology, New York: Seven Bridges Press.
Popławska Anna, Kupiec Weronika (red.) (2004), Słownik wyrazów bliskoznacznych, Kraków: Wydawnictwo Greg.
Postman Neil (1979), Teaching as a Conserving Activity, New York: Dell.
Postman Neil (1995), Technopol: Triumf techniki nad kulturą, Tanalska‑Dulęba A. (tłum.), Warszawa: PIW.
Pot Johan H.J. van der (1985), Die Bewertung des technischen Fortschritts. Eine systematische Übersicht der Theorien, Maastricht: Uitgeverij Van Gorcum.
Pursell Carroll (1994), White Heat. People and Technology, London: BBC.
Reale Giovanni (2003), Myśl Starożytna, Zieliński E.I. (tłum), Lublin: Wydawnictwo KUL.
Redpath Peter A. (2004), Dwa oblicza technologii: przejaw kultury czy narzędzie dyktatury, w: Jaroszyński P., Chłodna I., Gondek P. (red.), Kultura wobec techniki. Materiały z sympozjum z cyklu „Przyszłość cywilizacji Zachodu” zorganizowanego przez Katedrę Filozofii Kultury KUL, Lublin: Fundacja Rozwoju Kultury Polskiej, 31–44.
Ropohl Günter (1996), Ethik und Technikbewertung, Frankfurt: Suhrkamp.
Ropohl Günter (2010), Technikbegriffe zwischen Aequivokation und Reflexion, w: Banse G., Grunwald A. (red), Technik und Kultur. Bedingungs-und Beeinflussungsverhältnisse, Karlsruhe: KIT Scientific Publishing, 41–54.
Roszak Theodore (1968/1969), The Making of a Counter Culture: Reflections on the Technocratic Society and Its Youthful Opposition, New York: Doubleday.
Roszak Theodore (1973), Where the Wasteland Ends, New York: Bantam Doubleday Dell.
Rodziński Adam (1972), Wprowadzenie do etiologii technicyzmu, „Zeszyty Naukowe KUL”, R. 15, z. 4 (60), 25–34.
Salomon Jean-Jacques (1985), Co to jest technika? Zagadnienia powstania techniki oraz jej różne definicje, „Zagadnienia Naukoznawstwa”, T. 21, nr 2(82), 230–258.
Shea Francis S.J. (1973), Reason and the Religion of the Counter-Culture, „Harvard Theological Review”, Vol. 66, No. 1, 95–111.
Sismondo Sergio (2003), An Introduction to Science and Technology Studies, Oxford: Wiley Blackwell.
Spengler Oswald (1931), Der Mensch und die Technik, München: Beck.
Stanisławski Jan, Billip Katarzyna, Chociłowska Zofia (1989), Podręczny słownik angielsko-polski, Warszawa: Wiedza Powszechna.
Street Brian (1984), Literacy in theory and practice, Cambridge: Cambridge University Press.
Swierstra Tsjalling, Rip Arie (2007), Nano-ethics as NEST-ethics: Patterns of Moral Argumentation about New and Emerging Science and Technology, „Nanoethics”, Vol. 1, No. 1, 3–20.
Sundström Per (1998), Interpreting the notion that technology is value-neutral, „Medicine, Health Care And Philosophy”, Vol. 1, No. 1, 41–45.
Szymczak Mieczysław (red.) (1989), Słownik Języka Polskiego, t. 3, Warszawa: PWN.
Ślipko Tadeusz (1974), Etos chrześcijański. Zarys etyki ogólnej, Kraków: WAM.
Technika (1973), w: Encyklopedia Powszechna PWN, t. 4, Warszawa: PWN, 419.
Teich Albert (red.) (1993), Technology and the Future, 6th ed., New York: St. Martin’s Press.
Tenner Edward (1996), Future Hype, Technology Good or Bad, Why Things Bite Back: Technology and the Revenge of Unintended Consequences, San Francisco: Berrett-Koehler Publisheres.
The American Heritage Dictionary (1991), Boston: Houghton Mifflin.
Veblen Thorstein (1921), The Engineers and the Price System, New York: B.W. Huebsch.
Verbeek Peter-Paul (2006), Materializing morality: Design ethics and technological mediation, „Science Technology & Human Values”, Vol. 31, No. 3, 361–380.
Verbeek Peter-Paul (2008), Obstetric ultrasound and the technological mediation of morality: A post phenomenological analysis, „Human Studies”, Vol. 31, No. 1, 11–26.
Vermaas Pieter E., Houkes Wybo (2006), Use Plans and Artefact Functions: An Intentionalist Approach to Artefacts and their Use, w: Costall A., Dreier O. (ed.), Doing Things with Things: The Design and Use of Everyday Objects, Hampshire: Ashgate Publishing Limited, 29–48.
Ward Wilson (2007), The Winning Weapon? Rethinking Nuclear Weapons in Light of Hiroshima, „International Security”, Vol. 31, No. 4, 162–179.
Webster’s Third New International Dictionary (1993), Springfield, MA: Merriam-Webster.
Winner Langdon (1986), The Whale and the Reactor. A Search form Limits in an Age of High Technology, Chicago: The University of Chicago Press.
Wróblewski Zbigniew (2004), Przyroda i technika w kontekście kryzysu ekologicznego. Uwagi o utraconych oczywistościach, w: Jaroszyński P., Chłodna I., Gondek P. (red.), Kultura wobec techniki. Materiały z sympozjum z cyklu „Przyszłość cywilizacji Zachodu” zorganizowanego przez Katedrę Filozofii Kultury KUL, Lublin: Fundacja Rozwoju Kultury Polskiej, 177–187.
Netografia
[N1] Kiepas Andrzej, Technika a natura – o granicach między naturą a techniką [dostęp: 28 VIII 2012]. Dostępny w Internecie: http://www.kul.pl/art_13376.html
[N2] Technology [dostęp: 24 IV 2012]. Dostępne w Internecie: http://dictionary.reference.com/browse/technology
[N3] Etymology of the Greek word technikos (τεχνικός) [dostęp: 28 VIII 2012]. Dostępny w Internecie: http://www.myetymology.com/greek/technikos.html
[N4] Technika [dostęp: 28 VIII 2012]. Dostępne w Internecie: http://sjp.pwn.pl/haslo.php?id=61927
[N5] Technology [dostęp: 28 VIII 2012]. Dostępne w Internecie: http://www.britannica.com/eb/article-9380375
[N6] What is Technology? [dostęp: 28 VIII 2012]. Dostępny w Internecie: http://atschool.eduweb.co.uk/trinity/watistec.html
[N7] Technika [dostęp: 28 VIII 2012]. Dostępne w Internecie: http://pl.wikipedia.org/wiki/Technika
[N8] Parry Richard, Episteme and Techne, Zalta Edward N. (ed.), The Stanford Encyclopedia of Philosophy [dostęp: 28 VIII 2012]. Dostępny w Internecie: http://plato.stanford.edu/archives/fall2008/entries/episteme-techne/
[N9] Anderson Nate (2007), iPods at war [dostęp: 28 V 2013]. Dostępny w Internecie: http://arstechnica.com/apple/2006/08/ipods-war/, 59.
[N10] Was the U.S. justified in dropping bombs on Hiroshima and Nagasaki? [dostęp: 28 VIII 2012]. Dostępny w Internecie: http://debates.juggle.com/was-the-u-s-justified-in-dropping-bombs-on-hiroshima-and-nagasaki
[N11] Justifying Hiroshima and Nagasaki [dostęp: 28 VIII 2012]. Dostępny w Internecie: http://voices.yahoo.com/justifying-hiroshima-nagasaki-3619041.html?cat=37
[N12] Technological utopianism [dostęp: 28 VIII 2012]. Dostępne w Internecie: http://en.wikipedia.org/wiki/Techno-utopianism
[N13] Neo-Luddism [dostęp: 28 VIII 2012]. Dostępne w Internecie: http://en.wikipedia.org/wiki/Neo-Luddism
[N14] Technorealism [dostęp: 28 VIII 2012]. Dostępne w Internecie: http://en.wikipedia.org/wiki/Technorealism
[N15] Transhumanistyczne FAQ [dostęp: 28 VIII 2012]. Dostępne w Internecie: http://www.transhumanism.org/index.php/WTA/more/659/
[N16] Bostrom Nick, Transhumanist Values [dostęp: 28 VIII 2012]. Dostępny w Internecie: http://www.nickbostrom.com/ethics/values.html
[N17] Satan and Science, His Creation to Mislead [dostęp: 28 VIII 2012]. Dostępny w Internecie: http://www.abovetopsecret.com/forum/thread608662/pg1
[N18] Technology SATAN definitions [dostęp: 28 VIII 2012]. Dostępny w Internecie: http://www.all-acronyms.com/cat/1/SATAN
[N19] Franssen Maarten, Lokhorst Gert-Jan, van de Poel Ibo, Philosophy of Technology, Zalta Edward N. (ed.), The Stanford Encyclopedia of Philosophy [dostęp: 28 VIII 2012]. Dostępny w Internecie: http://plato.stanford.edu/entries/technology
[N20] Neutralność [dostęp: 28VIII 2012]. Dostępne w Internecie: http://slowniki.gazeta.pl/pl/neutralno%C5%9B%C4%87
[N21] Neutralność [dostęp: 28 VIII 2012]. Dostępne w Internecie: http://sjp.pwn.pl/slownik/2569088/neutralny
[N22] Schall Kurt, Technology: Good Or Bad? [dostęp: 28 VIII 2012]. Dostępny w Internecie: http://www.articlesbase.com/philosophy-articles/technology-good-or-bad-3818187.html
[N23] Kanchi Gandhi, Cyberlaw [dostęp: 28 VIII 2012]. Dostępny w Internecie: http://cyber.law.harvard.edu/columbia/kanchi.pdf
[N24] Kooijmans Thomas A., Effects of Video Games on Aggressive Thoughts and Behaviors During Development [dostęp: 28 VIII 2012]. Dostępny w Internecie: http://www.personalityresearch.org/papers/kooijmans.html
[N25] Griffiths Mark, Video games and health [dostęp 28 VIII 2012]. Dostępny w Internecie: http://www.bmj.com/content/331/7509/122.full?maxtoshow=&HITS=10&hits=10&RESULTFORMAT=&fulltext=griffiths&searchid=1121439797657_7689&stored_search=&FIRSTINDEX=0&volume=331&issue=7509
[N26] Postman Neil, Informing Ourselves To Death [dostęp: 28 VIII 2012]. Dostępny w Internecie: https://docs.google.com/viewer?url=http://loh.loswego.k12.or.us/mcnealm/Senior+English/Postman+Informing+ourselves.pdf&chrome=true
[N27] Marek, Tokarka bohaterem narodowym Korei Północnej [dostęp 13 X 2012]. Dostępny w Internecie: http://technowinki.onet.pl/inne/na-luzie/tokarka-bohaterem-narodowym-korei-polnocnej,1,5275472,artykul.html
Pobrania
Opublikowane
1 grudnia 2014
Kategorie
Prawa autorskie (c) 2014 Wydawnictwo Academicon
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Szczegóły dotyczące monografii
ISBN-13 (15)
978-83-62475-76-6
Data ostatniego wydania (16)
2021-07-27
