Złota epoka filozofii we Lwowie
Słowa kluczowe:
filozofia, historia filozofii polskiej, Kazimeirz Twardowski, Szkoła lwowsko-warszawska, Uniwersytet LwowskiStreszczenie
W pierwszych dziesięcioleciach XX wieku Lwów – najpierw jako stolica Galicji, a potem jako jedno z głównych miast niepodległej Polski – przeżywał rozkwit jako centrum naukowe i kulturalne. Ważną częścią tego centrum stała się lwowska filozofia. Dzięki niezwykłej osobowości i ogromnemu wysiłkowi dydaktycznemu Kazimierza Twardowskiego, twórcy świetności lwowskiego ośrodka, a także dzięki licznym młodym talentom, które się w tym czasie pojawiły, Lwów stał się jednym z najważniejszych ośrodków filozoficznych na świecie. Była to prawdziwie złota epoka.
Niniejsza monografia opowiada o tym, jak doszło do rozkwitu lwowskiej filozofii, o postaciach, które się do niego przyczyniły, a także o wpływie lwowskiego ośrodka na kształt polskiej nauki w XX wieku.
Bibliografia
Ajdukiewicz Kazimierz (1949): Zagadnienia i kierunki filozofii. Warszawa 1983: Czytelnik.
Ajdukiewicz Kazimierz (1959): Pozanaukowa działalność Kazimierza Twardowskiego. Ruch Filozoficzny t. XIX, nr 1–2, s. 29–33.
Ajdukiewicz Kazimierz (1965): Logika pragmatyczna. Warszawa: PWN.
Baley Stefan (1936): Osobowość twórcza Żeromskiego. Studium z zakresu psychologii twórczości. Warszawa: Nasza Księgarnia.
Baley Stefan (1936–1937): Profesorowi Kazimierzowi Twardowskiemu w 70-tą rocznicę urodzin. Polskie Archiwum Psychologii t. IX, nr 2, s. 65–67.
Biłat Andrzej & Żegleń Urszula (1994): Ludwik Stefan Borkowski. W poszukiwaniu prawdy w logice. Ruch Filozoficzny t. LI, nr 2, s. 111–124.
Brożek Anna (2009): Kazimierz Twardowski w Wiedniu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper.
Brożek Anna (2017): Maria Kokoszyńska: Between the Lvov-Warsaw School and the Vienna Circle. Journal for the History of Analytical Philosophy vol. V, nr 2, s. 17–36.
Brożek Anna (2020): Fenomen Szkoły Lwowsko-Warszawskiej. [W:] [Janeczek & Starościc (red.) 2020], s. 285–339.
Brożek Anna & Jadacki Jacek (2022a): Interpresonal and Intertextual Relations between Roman Ingarden and Members of the Lvov-Warsaw School. [W:] [Brożek & Jadacki (red.) 2022], s. 13–72.
Brożek Anna & Jadacki Jacek (red.) (2022b) Intuition and Analysis. Roman Ingarden and the School of Kazimierz Twardowski. Kraków: Copernicus Center Press.
Brożek Anna & Jadacki Jacek (2023): Kazimierz Twardowski. Filozof
ze Lwowa. T. I. Życie. Warszawa: Wydaniwctwo Naukowe Semper.
Brożek Anna & Stadler Friedrich & Woleński Jan (red.) (2017): The Significance of the Lvov-Warsaw School in the European Culture. Wien: Springer.
Czeżowski Tadeusz (1977): Wspomnienia (Zapiski do autobiografii). Kwartalnik Historii Nauki i Techniki r. XX, nr 3, s. 427–440.
Dąmbska Izydora (1948): Czterdzieści lat filozofii we Lwowie. Przegląd Filozoficzny r. XLIV, z. 1–3, s. 14–24.
Deręgowski Jan B. (2016): Władysław Bednarowski (1908–2002): A Personal Recollection. [W:] [Kuźniar & Odrowąż-Sypniewska (red.) 2016], s. 1–8.
Estreicher Karol (1971): Leon Chwistek. Biografia artysty (1884–1944). Kraków: PWN.
Fragmenty filozoficzne (1934): Fragmenty filozoficzne ku uczczeniu […] Tadeusza Kotarbińskiego. Warszawa: Nakładem Uczniów.
Gan-Krzywoszyńska Katarzyna & Leśniewski Piotr (2016): Kazimierz Ajdukiewicz (1890–1963). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Gut Przemysław (2001): Stefan Swieżawski. [W:] [Mackiewicz (red.) 2001], s. 288–308.
Ivanyk Stepan (2014): Filozofowie ukraińscy w Szkole Lwowsko-Warszawskiej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper.
Jadacki Jacek J. (1998a): Kalendarium biograficzne [Jana Łukasiewicza]. [W:] [Łukasiewicz 1998], s. 531–546.
Jadacki Jacek J. (1998b): Orientacje i doktryny filozoficzne. Z dziejów myśli polskiej. Warszawa: WFiS UW.
Jadacki Jacek J. (1998c): Pluralistyczna wizja Leona Chwistka. [W:] [Chwistek 1998a], s. 211–259.
Jadczak Ryszard (1997a): Mieczysław Kreutz. [W:] [Jadczak 1997b], s. 137–145.
Jadczak Ryszard (1997b): Mistrz i jego uczniowie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Jakubec Tomasz (2009): Wojciech Dzieduszycki. Pisarz, estetyk, filozof. Kraków: Księgarnia Akademicka.
Janeczek Stanisław & Starościc Anna (red.) (2020): Historia filozofii. Cz. 1. Style filozofowania. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Jaśkowski Stanisław (1936): Recherches sur le système de la logique intuitioniste. Actes du Congrès International de Phiolosophie Scientifique vol. VI, s. 58–61.
Konsarewicz Elwira & Rzepa Teresa & Stachowski Ryszard (red.) (1992): Słownik psychologów polskich. Poznań: Instytut Psychologii UAM.
Kopciuch Leszek (2011): Aleksander Raciborski. [W:] [Maryniarczyk et al. (red.) 2011]. T. II, s. 437–438.
Kotarbiński Tadeusz (1929): Elementy teorii poznania, logiki formalnej i metodologii nauk. Wrocław: Ossolineum.
Kozłowski Władysław (1896): Wojciech Dzieduszycki, O wiedzy ludzkiej [rec.]. Prawda r. XVI, nr 11, s. 128–129.
Kuźniar Adrian & Odrowąż-Sypniewska Joanna (red.) (2016): Uncovering Facts and Values. Studies in Contemporary Epistemology and Political Philosophy. Leiden & Boston: Brill | Rodopi.
Lam Stanisław (1968): Życie wśród wielu. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Legutko Ryszard (2000): Daniela Gromska (1889–1973). [W:] [Miklaszewska & Mizera (red.) 2000], s. 219–223.
Leśniewski Stanisław (2015): Pisma zebrane. T. I–II. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper.
Longschamps de Berier Roman et al. (1938): Kazimierz Twardowski: nauczyciel – uczony – obywatel. Lwów: Polskie Towarzystwo Filozoficzne.
Łempicki Stanisław (1938): Rola Kazimierza Twardowskiego w uniwersytecie i społeczeństwie. [W:] [Longschamps de Berier et al. 1938], s. 31–49.
Łukasiewicz Jan (1906): Analiza i konstrukcja pojęcia przyczyny. [W:] [Łukasiewicz 1961], s. 9–62.
Łukasiewicz Jan (1961): Z zagadnień logiki i filozofii. Warszawa: PWN.
Łukasiewicz Jan (1998): Logika i metafizyka. Miscellanea. Warszawa: Wydawnictwo WFiS UW.
Łukasiewicz Jan (2013): Pamiętnik. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper.
Maciołek Michał M. (2011): Aleksander Skórski. [W:] [Maryniarczyk et al. (red.) 2011]. T. II, s. 555–557.
Mackiewicz Witold (red.) (2001): Polska filozofia powojenna. T. II. Warszawa: Agencja Wydawnicza Witmark.
Majewska Zofia (1995): Książeczka o Ingardenie. Szkic biograficzny. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Markiewicz Barbara & Jadacki Jacek (1993): …A mądrości zło nie przemoże. Warszawa: Polskie Towarzystwo Filozoficzne.
Maryniarczyk Andrzej et al. (red.) (2011): Encyklopedia filozofii polskiej. T. I–II. Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza
z Akwinu.
Miklaszewska Justyna & Mizera Janusz (red.) (2000): Uniwersytet Jagielloński. Złota Księga Wydziału Filozoficznego. Kraków: Księgarnia Akademicka.
Nowicki Andrzej (1982): Witwicki. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Pannenkowa Irena (1938): Śp. Kazimierz Twardowski. Filozof i „człowiek szczęśliwy”. Polonia r. XV, nr 2901, s. 8–9.
Pelc Jerzy (1980): Wspomnienie pozgonne o Sewerynie z Łuszczewskich Romahnowej. Studia Semiotyczne t. X, s. 7–11.
Perzanowski Jerzy (2000): Izydora Dąmbska (1904–1983). [W:] [Miklaszewska & Mizera (red.) 2000], s. 317–346.
Polak Ryszard (2011): Witold Rubczyński. [W:] [Maryniarczyk et al. (red.) 2011]. T. II, s. 469–471.
Popowski Henryk (2006): Szkic do portretu Witolda Rubczyńskiego. Kwartalnik Historii Nauki i Techniki t. LI, nr 3–4, s. 7–37.
Przeniosło Małgorzata & Przeniosło Marek (2019): Mścisław Wartenberg (1868–1938). Filozof, profesor Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Wschodni Rocznik Humanistyczny t. XVI, nr 3, s. 201–210.
Romahn Edmund (1938): Ideologiczne podłoże narodowego socjalizmu na tle literatury o kulturze. Kultura i Wychowanie r. V, z. 2, s. 128–147.
Rzepa Teresa (1992): Helena (Halina) Słoniewska. [W:] [Kosnarewicz & Rzepa & Stachowski (red.) 1992], s. 178–180.
Rzepa Teresa (red.) (1997): Psychologia w Szkole Lwowsko-Warszawskiej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Simons Peter (2017): Logical Philosophy, Anti-Irrationalism, and Gender Equaity: Three Positives of the Lvov-Warszaw Enlightenment. [W:] [Brożek & Stadler & Woleński (red.) 2017], s. 3–14.
Skolimowski Henryk (1967): Polish Analytical Philosophy. London: Routledge and Kegan Paul.
Słoniewska Helena (1971): Tadeusz Witwicki (1902–1970). Ruch Filozoficzny t. XXIX, nr 2, s. 119–122.
Sobociński Bolesław (1934): O kolejnych uproszczenia aksjomatyki ontologii prof. S. Leśniewskiego. [W:] [Fragmenty filozoficzne 1934], s. 143–160.
Sobociński Bolesław (1953–1954): Z badań nad aksjomatyką prototetyki Stanisława Leśniewskiego. Rocznik Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie t. IV, s. 18–20.
Sobociński Bolesław (1954–1955): Studies in Leśniewski: Mereology. Rocznik Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie t. V, s. 34–43.
Swieżawski Stefan (1989): Wielki przełom. 1907–1945. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Tarski Alfred (1995–2001): Pisma logiczno-filozoficzne. Tom I–II. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Tatarkiewicz Władysław (1968): Historia filozofii. Tom III. Warszawa PWN.
Twardowski Kazimierz (1894/1895): Wykład wstępny w Uniwersytecie Lwowskim. [W:] [Twardowski 2013], s. 457–467.
Twardowski Kazimierz (1904): Przemówienie na otwarciu PTF. [W:] [Twardowski 2014], s. 329–334.
Twardowski Kazimierz (1912): O czynnościach i wytworach. [W:] [Twardowski 1965], s. 217–240.
Twardowski Kazimierz (1926): Autobiografia [5]. [W:] [Twardowski 2014], s. 30–49.
Twardowski Kazimierz (1965): Wybrane pisma filozoficzne. Warszawa: PWN.
Twardowski Kazimierz (1997): Dzienniki. Część I–II. 1915–1927. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Twardowski Kazimierz (2013): Myśl, mowa i czyn. Część I. Kraków: Copernicus Center Press.
Twardowski Kazimierz (2014): Myśl, mowa i czyn. Część II. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper.
Uklejska Maria (1959): Kazimierz Twardowski. Kultura i Społeczeństwo t. III, nr 2, s. 267–268.
Witwicki Władysław (1907): Z psychologii stosunków osobistych. Przegląd Filozoficzny r. X, z. 4, s. 531–537.
Pobrania
Zapowiedzi
31 października 2025
Kategorie
Prawa autorskie (c) 2025 Wydawnictwo Academicon
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Szczegóły dotyczące monografii
ISBN-13 (15)
978-83-67833-32-5
Data pierwszego wydania (11)
2025-10-31
