Merytoryczne orzekanie polskich sądów administracyjnych – tendencje rozwojowe

Autorzy

Dagmara Gut
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
https://orcid.org/0000-0003-2761-4486

Słowa kluczowe:

orzekanie, demokracja, sądownictwo administracyjne, administracja publiczna, Naczelny Sąd Administracyjny, organ administracyjny, konstytucja

Streszczenie

Prezentowana praca ma charakter wyróżniający. Poświęcona została  przedstawieniu aktualnego modelu polskiego postępowania sądowoadministracyjnego ze szczególnym uwzględnieniem kompetencji merytorycznych sądu i tendencji rozwojowych w tym zakresie. Autorka omówiła to zagadnienie na tle rozwiazań europejskich we Francji, Niemczech i Austrii. Wysoko oceniam kompetencje Autorki, jej dociekliwość, a przede wszystkim umiejętność wysnuwania ciekawych wniosków z bogatego materiału badawczego

Bibliografia

Adamiak B., Glosa do wyroku NSA z 23.1.1998 r., III SA 103/97, OSP 1999, nr 1.

Adamiak B., Model sądownictwa administracyjnego a funkcje sądownictwa administracyjnego, [w:] Polski model sądownictwa administracyjnego, red. J. Stelmasiak, J. Niczyporuk, S. Fundowicz, Lublin 2003.

Adamiak B., Postępowanie przed wojewódzkim sądem administracyjnym, [w:] Postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne, red. B. Adamiak, J. Borkowski, Warszawa 2011.

Adamiak B., Wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego w sprawach z zakresu samorządu terytorialnego, ST 1997, nr 4.

Auby J.M., Drago R., Traité de contentieuz administrative, t. 2, Paris 1984.

Baczyński Ł., Hauser R., Niemieckie ogólne sądownictwo administracyjne, ZNSA 2006, nr 4–5.

Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2009.

Banaszak B., Malicka A., Ustawa zasadnicza Republiki Federalnej Niemiec, http://biblioteka.sejm.gov.pl/wpcontent/uploads/2016/02/Niemcy_pol_010711.pdf.

Bogusz M., Charakter kompetencji sądu administracyjnego a zasada podziału władzy, GSP 2014, t. XXXI.

Bogusz M., Glosa do postanowienia WSA z dnia 15 lipca 2005 r., II SAB/Bd 23/04, OSP 2006, nr 3.

Bogusz M., Pojęcie aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczących przyznania, stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku, wynikających z przepisów prawa w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy o NSA, ST 2000, nr 1–2.

Borkowski J., Model normatywny sądowej kontroli administracji państwowej w Polsce, SPE 1988.

Borkowski J., Nowy francuski kodeks sądownictwa administracyjnego, PiP 2001, nr 10.

Borkowski J., Wykład prof. dr. hab. Janusza Borkowskiego – Sądownictwo administracyjne na ziemiach polskich, ZNSA 2006, nr 1.

Brzeziński W., Sądowa kontrola administracji we Francji, Warszawa 1960.

Buszyński M., O reformę sądownictwa administracyjnego, „Gazeta Administracji” 1946, nr 1.

Chmielarz-Grochal A., Francja, [w:] Sądowa kontrola administracji publicznej w Europie, red. E. Wójcicka, Warszawa 2017.

Chmielewski J., Glosa do wyrok WSA w Białymstoku z 12.11.2014 r., II SA 619/14, OSP 2015, nr 11.

Chróścielewski W., Glosa do wyroku NSA z 24.4.2015 r., I FSK 1881/14, OSP 2015, nr 12.

Chróścielewski W., Tarno J.P., Trójszczeblowy model sądownictwa administracyjnego a jednoinstancyjne postępowanie administracyjne, PiP 1999, nr 5.

Czeszejko-Sochacki Z., Prawo do sądu w świetle Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (ogólna charakterystyka), PiP 1997, nr 11–12.

Daniel P., Geburczyk F., Merytoryczne orzekanie i kształtowanie aktów organów administracji publicznej przez sądy administracyjne – uwagi prawnoporównawcze, ZNSA 2016, nr 1.

Dauter B., Kabat M., Niezgódka-Medek M. (red.), Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2016.

Dolnicki B. (red.), Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, Warszawa 2010.

Garlicki L. (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2003.

Garlicki L., Wprowadzenie, [w:] Sądownictwo administracyjne w Europie Zachodniej, red. L. Garlicki, Warszawa 1990.

Garner B.A., Injunction, [w:] Black’s Law Dictionary, red. B.A. Garner, Eagan 2005.

Geburczyk F., Wykonanie wyroków sądowoadministracyjnych we Francji, [w:] Wykonywanie wyroku sądu administracyjnego, red. W. Piątek, Warszawa 2017.

Gersdorf H., Verwaltungsprozessrecht, Heidelberg 2013.

Gronowska B., Przegląd orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu. Sprawa Hornsby przeciwko Grecji – wyrok z dnia 19 marca 1997 r. – naruszenie standardu „prawa do sądu”, PPE 1997, nr 2.

Groński P., Analiza wykonalności orzeczeń sądów administracyjnych przez organy administracji publicznej, Materiały szkoleniowe NSA, Warszawa 2011.

Hauser R., Nieporozumienia wokół charakteru orzeczeń sądów administracyjnych, [w:] Ratio est anima legis. Księga jubileuszowa ku czci Profesora Janusza Trzcińskiego, red. red. J. Repel, J. Góral, R. Hauser, M. Zirk-Sadowski, Warszawa 2007.

Hauser R., Wstępne założenia nowelizacji ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, PiP 2013, nr 2.

Hauser R., Masternak-Kubiak M., Konstytucyjne podstawy kontroli działalności administracji publicznej, [w:] Konstytucyjne podstawy funkcjonowania administracji publicznej, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, seria System prawa administracyjnego, t. 2, Warszawa 2012.

Hauser R., Ryms A., Nowe instytucje dyscyplinowania administracji w ustawie o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, PiP 1996, nr 12.

Hauser R., Wierzbowski M. (red.), Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2015.

Hauser R., Wierzbowski M. (red.), Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Warszawa 2015.

Hilarowicz T., Najwyższy Trybunał Administracyjny i jego kompetencja, Warszawa 1925.

Hufen F., Verwaltungsprozessrecht, München 2008.

Iserzon E., Starościak J., Prawo administracyjne w zarysie, Warszawa 1978.

Izdebski H., Francja, [w:] Sądownictwo administracyjne w Europie Zachodniej, red. L. Garlicki, Warszawa 1990.

Izdebski H., Francuska Rada Stanu, ZNSA 2005, nr 1.

Jakimowicz W., Prawo administracyjne, [w:] Prawo francuskie, red. A. Machowska, K. Wojtyczek, Kraków 2004.

Jankiewicz A., Tradycje sądownictwa administracyjnego w Polsce, [w:] XXV-lecie Naczelnego Sądu Administracyjnego na tle dziejów sądownictwa administracyjnego w Polsce, red. M. Sawicka-Jezierczuk, Warszawa 2005.

Janowicz Z., Głos w dyskusji o reformie sądownictwa administracyjnego, [w:] Polski model sądownictwa administracyjnego, red. J. Stelmasiak, J. Niczyporuk, S. Fundowicz, Lublin 2003.

Jaśkowska M., Glosa do postanowienia WSA w Warszawie z 18.2.2010 r., II SAB/Wa 197/09, OSP 2011, nr 9.

Jaśkowska M., Konstytucyjnoprawne podstawy sądownictwa powszechnego i administracyjnego oraz delimitacja właściwości tych sądów, [w:] Aktualne problemy rozgraniczenia właściwości sądów administracyjnych i powszechnych, red. M. Błachucki, T. Górzyńska, Warszawa 2011.

Jaśkowska M., Wróbel A., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2016.

Kallas M., Ustawa Konstytucyjna Księstwa Warszawskiego z 1807 r., [w:] Konstytucje Polski, red. M. Kallas, t. 1, Warszawa 1990.

Kamiński M., Orzekanie merytoryczne sądów administracyjnych. Uwagi na tle szwajcarskiego, austriackiego i niemieckiego systemu prawnego, [w:] Przyszłość sądownictwa administracyjnego w Polsce z uwzględnieniem tendencji europejskich, red. I. Lipowicz, Z. Kmieciak, Warszawa 2012.

Kijowski D.R., Płoskonka J., Prutis S., Serocki S., Stec M., Model ustrojowy sądownictwa administracyjnego, red. D.R. Kijowski, Warszawa 2000, http://www.archiwum.isp.org.pl/publikacja/90/689/dwuinstancyjne-sadownictwo-administracyjne.

Kmieciak Z., Czy sądy administracyjne stosują przepisy prawa materialnego? ZNSA 2011, nr 2.

Kmieciak Z., Efektywność ochrony udzielanej przez sądy administracyjne, [w:] Polskie sądownictwo administracyjne – zarys systemu, red. Z. Kmieciak, Warszawa 2015.

Kmieciak Z., Efektywność sądowej kontroli administracji publicznej, PiP 2012, nr 11.

Kmieciak Z., Glosa do wyroku WSA w Gdańsku z 19.12.2006 r., II SA/Gd 440/06, OSP 2007, nr 10.

Kmieciak Z., Merytoryczne orzekanie przez sądy administracyjne w świetle konstytucyjnej zasady podziału władz, PL 2015, nr 2.

Kmieciak Z., Ochrona tymczasowa w postępowaniu sądowoadministracyjnym, PiP 2003, nr 5.

Kmieciak Z., Polskie sądownictwo administracyjne na tle systemów europejskich, [w:] Polskie sądownictwo administracyjne, red. Z. Kmieciak, Warszawa 2006.

Kmieciak Z., Postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne a prawo europejskie, Warszawa 2010.

Kmieciak Z., Sprawozdanie z seminarium „Ocena magistratury” (Evaluation des magistrates/Magistrate Assessment) zorganizowanego przez Stowarzyszenie Rad Stanu i Najwyższych Sądów Administracyjnych Unii Europejskiej we współpracy z Radą Stanu Belgii i przy wsparciu Komisji Europejskiej, Bruksela – 30 listopada 2009 r., ZNSA 2012, nr 1.

Kmieciak Z., Wykonanie wyroku sądu administracyjnego, [w:] Sądowa kontrola administracji publicznej, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, seria System prawa administracyjnego, t. 10, Warszawa 2016.

Kmieciak Z., Florjanowicz-Błachut P., Austria – reforma sądownictwa administracyjnego. Wybór przepisów znowelizowanych 51. ustawą federalną, Verwaltungsgerichtsbarkeits Nowelle 2012, ZNSA 2013, nr 4.

Kmieciak Z., Stahl M., Jaki model sądownictwa administracyjnego?, ST 1999, nr 6.

Kołodziejczyk T., Pomianowska M., Konstytucje w Polsce: 1791–1990, Warszawa 1990.

Krawczyk A., Ewolucja, ustrój i podstawowe założenia funkcjonowania sądownictwa administracyjnego w Polsce, [w:] Polskie sądownictwo administracyjne – zarys systemu, red. Z. Kmieciak, Warszawa 2015.

Krawczyk A., Merytoryczne orzekanie przez sądy administracyjne w Austrii w świetle założeń reformy sądownictwa administracyjnego (Verwaltungsgerichtsbarkeits Nowelle 2012), [w:] Przyszłość sądownictwa administracyjnego w Polsce z uwzględnieniem tendencji europejskich, red. I. Lipowicz, Z. Kmieciak, Warszawa 2012.

Krawczyk A., Reforma sądownictwa administracyjnego w Austrii, PiP 2013, nr 4.

Krawczyk A., Rozpoznanie sprawy i wydanie orzeczenia przez wojewódzki sąd administracyjny, [w:] Polskie sądownictwo administracyjne – zarys systemu, red. Z. Kmieciak, Warszawa 2015.

Krawczyk A., Sprawozdanie: Przyszłość sądownictwa administracyjnego w Polsce z uwzględnieniem tendencji europejskich (Forum dyskusyjne, Wisła–Czarne 13–16 V 2012), PiP 2013, nr 2.

Krzymkowski M., Rada Stanu Księstwa Warszawskiego, Poznań 2011.

Kubiak-Kozłowska A., Ewolucja i ustrój sądownictwa administracyjnego w Polsce, [w:], Polskie sądownictwo administracyjne, red. Z. Kmieciak, Warszawa 2006.

Laferriére E., Traité de la jurisdiction administrative et des recours cours contentieux, Paris 1888.

Langrod J.S., Kontrola administracji. Studja, Warszawa–Kraków 1929.

Łętowska E., Glosa do wyroku NSA z 29.5.2003 r., II SAB 419/02, OSP 2004, nr 7–8.

Łętowska E., Glosa do wyroku NSA z dnia 14 sierpnia 2002 r., II SA/Gd 4182/01, OSP 2003, nr 10.

Łętowski J., Austria, [w:] Sądownictwo administracyjne w Europie Zachodniej, red. L. Garlicki, Warszawa 1990.

Masternak M., Kontrola czynności materialno-technicznych administracji publicznej przez sąd administracyjny, [w:] Prawo do dobrej administracji. Materiały ze Zjazdu Katedr Prawa i Postępowania Administracyjnego, Warszawa–Dębie 23–25 września 2002 r., red. Z. Niewiadomski, Z. Cieślak, Warszawa 2003.

Mikosz r., Skutki prawne uwzględnienia przez organ administracji publicznej skargi wniesionej do sądu administracyjnego, ZNSA 2007, nr 5–6.

Mincer M., Uznanie administracyjne, Toruń 1983.

Nowicki M.A., Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 26.10.2003 r. w sprawie Kudła v. Polska, skarga nr 30210/96, [w:] Nowy Europejski Trybunał Praw Człowieka. Wybór orzeczeń 1999–2004, red. M.A. Nowicki, Kraków 2005.

Ochendowski E., Zakres kontroli sądów administracyjnych, [w:] M. Jaśkowska, M. Masternak, E. Ochendowski, Postępowanie sądowoadministracyjne, Warszawa 2010.

Ostojski P., Wykonanie wyroków sądowoadministracyjnych w Austrii, [w:] Wykonanie wyroku sądu administracyjnego, red. W. Piątek, Warszawa 2017.

Ostojski P., Wykonanie wyroków sądowoadministracyjnych w Niemczech, [w:], Wykonanie wyroku sądu administracyjnego, red. W. Piątek, Warszawa 2017.

Paśnik J., O niektórych aspektach nowelizacji prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, PPP 2016, nr 2.

Paśnik J., Sądy i trybunały a działalność administracji publicznej, [w:] Administracja publiczna i prawo administracyjne w zarysie, red. M. Karpiuk, J. Kowalski, Warszawa–Poznań 2013

Pawełczyk M., Kania M., Skarga kasacyjna w postępowaniu cywilnym oraz postępowaniu sądowoadministracyjnym. Próba wskazania podstawowych różnic, „Radca Prawny” 2006, nr 6.

Piątek W., Nowe kompetencje do merytorycznego orzekania przez sądy administracyjne, PiP 2017, nr 1.

Piątek W., Środki zaskarżenia przysługujące od orzeczeń nieprawomocnych, [w:] Środki zaskarżenia w postępowaniu sądowoadministracyjnym wraz z wzorami pism procesowych, red. R. Hauser, W. Piątek, A. Skoczylas, Warszawa 2013.

Piątek W., Skoczylas A., Geneza, rozwój i model sądownictwa administracyjnego w Polsce, [w:] Sądowa kontrola administracji publicznej, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, seria System prawa administracyjnego, t. 10, Warszawa 2016.

Pietrasz P., Reformacyjne orzekanie przez wojewódzkie sądy administracyjne w przypadku sądowej kontroli decyzji i postanowień – uwagi de lege ferenda, [w:] Z zagadnień prawa rolnego, cywilnego i samorządu terytorialnego. Księga jubileuszowa Profesora Stanisława Prutisa, red. J. Bieluk, A. Doliwa, A. Malarewicz-Jakubów, T. Mróz, Białystok 2012.

Pogoński M., Najważniejsze zmiany w procedurze sądowoadministracyjnej obowiązujące od 15 sierpnia 2015 r., PP 2015, nr 10.

Sawczyn W., Konstytucyjne podstawy sądownictwa administracyjnego, [w:] Sądowa kontrola administracji publicznej, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, seria System prawa administracyjnego, t. 10, Warszawa 2016.

Sawczyn W., Środki dyscyplinowania administracji publicznej w prawie o postępowaniu przed organami administracyjnymi, Warszawa 2010.

Sawczyn W., Związanie kasacyjnym orzeczeniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, Warszawa 2014.

Skoczylas A., Stan i obecne problemy sądownictwa administracyjnego w Polsce, [w:] Przyszłość sądownictwa administracyjnego w Polsce z uwzględnieniem tendencji europejskich, red. I. Lipowicz, Z. Kmieciak, Warszawa 2012.

Skoczylas A., Szustakiewicz P. (red.), Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2016.

Sobierajski K., Z problematyki sądownictwa administracyjnego w Austrii, ZNSA 2006, nr 1.

Stypuła D., Koncepcja nieważnego aktu administracyjnego w niemieckiej ustawie o postępowaniu administracyjnym, ZNSA 2008, nr 5.

Szafrańska W., Republika Federalna Niemiec, [w:] Sądowa kontrola administracji publicznej w Europie, red. E. Wójcicka, Warszawa 2017.

Szewczyk M., Szewczyk E., Generalny akt administracyjny, Warszawa 2014.

Szubiakowski M., Glosa do postanowienia NSA z 9.8.2005 r., II FSK 885/05, OSP 2006, nr 3.

Szuster S., Koncepcja merytorycznych koncepcji orzeczniczych sądów administracyjnych, niepublikowana praca doktorska, WPiA UJ, Kraków 2009.

Świątkiewicz J., Naczelny Sąd Administracyjny. Komentarz do ustawy, Warszawa 2001.

Tarno J.P., Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2012.

Tarno J.P., Środki ochrony stosowane przez sądy administracyjne, [w:] Sądowa kontrola administracji publicznej, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, seria System prawa administracyjnego, t. 10, Warszawa 2016.

Trzciński J., Sądownictwo administracyjne jako gwarant ochrony wolności i praw jednostki, [w:] Trzecia władza. Sądy i trybunały w Polsce: materiały Jubileuszowego L Ogólnopolskiego Zjazdu Katedr i Zakładów Prawa Konstytucyjnego, red. A. Szmyt, Gdańsk 2008.

Vadel G., Droit administratif, Paris 1980.

Wiblrantd-Gotowicz M., Skarga kasacyjna we francuskim systemie sądownictwa administracyjnego, PiP 2007, nr 5.

Wiktorowska A., Podstawowe pojęcia teoretyczne w nauce prawa administracyjnego, [w:] Prawo administracyjne, red. M. Wierzbowski, Warszawa 2013.

Winkler R., Vorrang der reformatorischen Sachentscheidung – VwGH 26.6.2014, Ro 2014/03/0063, ZVG 2014, nr 5.

Witkowski W., Sądownictwo administracyjne w Księstwie Warszawskim i Królestwie Polskim 1807–1867, Warszawa 1984.

Wittern A., Basslsperger M., Verwaltungs- und Verwaltungsprozessrecht: Grundriss für Ausbildung und Praxis, Stuttgart 2007.

Woś T., Postępowanie sądowoadministracyjne, Warszawa 1999.

Woś, T. (red.), Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2016.

Woś T., Prawomocność decyzji administracyjnych, PPP 2008, nr 5.

Woś T., Projektowana reforma sądownictwa administracyjnego – niedostatki i zagrożenia oraz propozycje rozwiązań, „Casus” 2002, nr 23.

Wyrzykowski M., Republika Federalna Niemiec, [w:] Sądownictwo administracyjne w Europie Zachodniej, red. L. Garlicki, Warszawa 1990.

Zaborniak P., Wstrzymanie wykonania aktu administracyjnego generalnego w postępowaniu sądowoadministracyjnym, ATDP 2008, nr 3.

Ziemski K., Dziesięć lat funkcjonowania PPSA. Czas na zmiany?, [w:] Przyszłość sądownictwa administracyjnego w Polsce z uwzględnieniem tendencji rozwojowych, red. I. Lipowicz, Z. Kmieciak, Warszawa 2012.

Zimmermann J., Glosa do postanowienia NSA z 24.3.1998 r., II SA 115/97, OSP 1999, nr 9.

Zimmermann J., Glosa do wyroku NSA z 6.1.1999 r., III SA 4728/97, OSP 2000, nr 1.

Zimmermann J., Prawo administracyjne, Warszawa 2014.

Żukowski Z., Glosa do postanowienia NSA z 12.5.1998 r., IV SA 1317/96, OSP 1999, nr 3.

Merytoryczne orzekanie polskich sądów administracyjnych – tendencje rozwojowe

Opublikowane

1 stycznia 2018

Kategorie

Szczegóły dotyczące monografii

ISBN-13 (15)

978-83-62475-26-1

Data pierwszego wydania (11)

2018-01-01