Raport „Zrównoważony rozwój przedsiębiorstw rodzinnych stan i uwarunkowania”

Badania zrealizowane w ramach projektu „Zrównoważony rozwój przedsiębiorstw rodzinnych – rekomendowane kierunki i sposoby oddziaływania” pozwoliły zgromadzić obszerny zbiór informacji audio, video, notatek i transkrypcji. Pomimo semistrukturyzowanej formuły dyskusji moderujący pozwalali na dosyć dużą swobodę wypowiedzi, uzupełnianie badanej problematyki o wątki oboczne, wyrażanie opinii, osądów i wartościowanie różnych aspektów rzeczywistości społecznej i ekonomicznej. Analiza zebranego materiału pozwoliła na wyodrębnienie dziesięciu obszarów problemowych.
Przede wszystkim skupiono się na tym, dlaczego przedsiębiorstwa rodzinne w nierównym stopniu koncentrują się na wymiarach ekonomicznym, społecznym i środowiskowym zrównoważonego rozwoju. Największy wpływ na ten stan rzeczy ma prymat kwestii ekonomicznych nad środowiskowymi i społecznymi. Dopiero rynkowa stabilizacja pozwala zaangażować się w innych obszarach. Jest to istotne zwłaszcza na początkowym etapie istnienia firmy, kiedy dopiero powstają fundamenty jej długoterminowego rozwoju, a nadrzędną rolę odgrywa zaspokojenie potrzeb rodziny. Nie bez znaczenia pozostaje wpływ bliższego i dalszego otoczenia przedsiębiorstwa oraz regulatorów, kreujących (lub nie) klimat sprzyjający temu, by organizacja zaczęła wdrażać koncepcję zrównoważonego rozwoju. Zdaniem firm rodzinnych działania w tym kierunku, zwłaszcza środowiskowe, częściowo zależą od regulacji; mogą też być konsekwencją stopniowego wzrostu świadomości, jak ważne są zachowania prospołeczne i proekologiczne. Dla tych przedsiębiorstw niektóre aktywności i zachowania postrzegane jako zorientowane na zrównoważony rozwój są naturalną praktyką biznesową lub składową kultury organizacyjnej.
Warto zwrócić uwagę na proekologiczne i prospołeczne postawy przedstawicieli młodszych generacji – sukcesorów. Mają oni większą świadomość, są otwarci na świat, utrzymują interakcje ze środowiskiem rówieśniczym i wyznają pewne wartości, a w konsekwencji zastanawiają się nad tym, w jakim świecie przyjdzie im żyć i funkcjonować za kilka dekad. Wydają się naturalnymi sprzymierzeńcami zmian polegających na implementacji działań zorientowanych na zrównoważony rozwój oraz minimalizację negatywnego wpływu firmy na otaczającą rzeczywistość. Choć często poglądy ich oraz nestorów bardzo się różnią, z czasem ich rola w przedsiębiorstwach będzie rosła. Stopniowe przejmowanie przez nich władzy będzie się przekładało na możliwość dokonywania realnych wyborów w różnych obszarach, zarówno czysto biznesowych, jak i wspierających działalność rynkową.