Filozofia i retoryka: Kontekst myślowy „nowej retoryki” Chaïma Perelmana
Keywords:
philosophy, rhetoric, Chaïm Perelman, realism, idealismSynopsis
Ponieważ Perelman nawiązuje do klasycznej retoryki Arystotelesa, uznając się za jej spadkobiercę, a zarazem reformatora, postawiono pytanie, na czym polega jego „nowa retoryka”. Wymagało to przede wszystkim przywołania i krytycznego rozstrzygnięcia problemu filozoficznego: realizm czy idealizm wraz z ich poznawczymi i kulturowymi konsekwencjami. Zdaniem Autorki dopiero w tej perspektywie można dorzecznie i racjonalnie odpowiedzieć na postawione w monografii pytanie. Propozycja Perelmana jest nie tyle modyfikacją myśli Arystotelesa, ile trafną polemiką autora „nowej retoryki” z tradycją idealizmu, a szczególnie z jej nurtem racjonalistycznym. Jest to bez wątpienia cenny poznawczo wkład w debatę nad retoryką, jednakże – jak się w rozprawie wykazuje – koncepcja Perelmana nie jest wolna od wielu dylematów.
Bez wątpienia doniosłym poznawczo dokonaniem jest klasyfikacja technik argumentacyjnych Perelmana, szczególnie przydatna w dziedzinie prawa. Osiągnięcie to jest rezultatem jego tytanicznej, rozległej i erudycyjnie bogatej pracy, jaką wykonał wraz ze swą współpracownicą Lucie Olbrechts-Tyteca. Zwłaszcza ten dział jego myśli można słusznie uznawać za ważny wkład Perelmana w teorię argumentacji, a także w praktykę retoryczną.
Monografia zawiera indeksy osobowy i rzeczowy oraz bogaty wykaz komentarzy do myśli Perelmana.
References
Teksty źródłowe:
Olbrechts-Tyteca L., Rencontre avec la Rhétorique, “Logique et Analyse” 1963, 6, s. 1–15.
Perelman Ch., A New Rhetoric: A Theory of Practical Reasoning, w: The Rhetorical Tradition, ed. P. Bizzell i B. Herzberg, transl. E. Griffin-Collart, O. Bird, Bedford Books, New York 2001, s. 1384–1409.
Perelman Ch., A propos de la philosophie de M. Dupréel, “Revue de l’Université de Bruxelles” 1932, 37 (3), s. 385–399.
Perelman Ch., Old and New Rethoric (Address Delivered at Ohio State University November 16, 1982), w: Practical Reasoning in Human Affairs. Studies in Honour of Chaim Perelman, ed. J.L. Golden, J. Pilotta, D. Reidel Publishing Company, Dordrecht, Boston, Lancaster, Tokyo 1986, s. 1–18.
Perelman Ch., An Historical Introduction to Philosophical Thinking, transl. K.A. Brown, Random House, New York 1965.
Perelman Ch., Analiza pojęcia sprawiedliwości, w: tenże, O sprawiedliwości, przeł. W. Bieńkowska, PWN, Warszawa 1959, s. 116–143.
Perelman Ch., Analogia i metafora w nauce, poezji i filozofii, „Pamiętnik Literacki” 1971, z. 3, s. 247–257.
Perelman Ch., Cours de logique, Presses Universitaires de Bruxelles, Bruxelles 1964.
Perelman Ch., De l’arbitraire dans la connaissance, “Archives de la Société belge de philosophie” 1933, 5 (3), s. 5–44.
Perelman Ch., De La Justice, Office de Publicité, Bruxelles 1945.
Perelman Ch., Justice et raison, Éditions de l’Université de Bruxelles, Bruxelles 1972.
Perelman Ch., De la méthode analytique en philosophie, “Revue Philosophique de la France et de l’Etranger” 1947, s. 34–46.
Perelman Ch., Dialektyka i dialog, „Studia Filozoficzne” 1975, nr 5 (14), s. 79–88.
Perelman Ch., Droit, morale et philosophie, LGDJ, Paris 1968.
Perelman Ch., Esquisse d’une logistique des valeurs, “Revue de l’Université de Bruxelles” 1931, 36 (3–4), s. 486–496.
Perelman Ch., Évidence et preuve, “Dialectica” 1957, 11 (1–2), s. 21–35.
Perelman Ch., Imperium retoryki. Retoryka i argumentacja, przeł. M. Chomicz, Warszawa 2004.
Perelman Ch., Interview, Hotel King David, 20.03.1964, New York Times Oral History Program, Hebrew University, Contemporary Jewry Oral History Collection, cz. 2 – World War II. Holocaust Resistance and Rescue, Nr. 231, NJ: Microfilming Corporation of America, Glen Rock 1975.
Perelman Ch., Justice et Raison, Éditions de l’Université de Bruxelles, 1972.
Perelman Ch., Justice et raison, Presses Universitaires de Bruxelles, Bruxelles 1963.
Perelman Ch., Justice, Law, and Argument: Essays on Moral and Legal Reasoning, D. Reidel Publishing Company, Dordrecht 1980.
Perelman Ch., L’argument pragmatique, w: Le champ de l’argumentation, Presses Universitaires de Bruxelles, Bruxelles 1970, s. 100–119.
Perelman Ch., L’empire rhétorique. Rhétorique et argumentation, Librairie Philosophique J. Vrin, Paris 2012.
Perelman Ch., La Justice, “Revue Internationale de Philosophie” 1957, 41 (3), s. 344–362.
Perelman Ch., La philosophie du pluralisme et la nouvelle rhetorique, “Revue Internationale de Philosophie” 1979, no 127–128, s. 5–17.
Perelman Ch., Le champ de l’argumentation, Presses Universitaires de Bruxelles, Bruxelles 1970.
Perelman Ch., Le reel commun, w: tenże, Le champ de l’argumentation, Presses Universitaires de Bruxelles, Bruxelles 1970, s. 253–264.
Perelman Ch., Le statut social des jugements de vérité, “Revue de l’Institut de sociologie” 1933, 13 (1), s. 17–23.
Perelman Ch., L’empire rhétorique. Rhétorique et argumentation, Libraire Philosophique J. Vrin, Paris 1977, 2002.
Perelman Ch., Logika prawnicza. Nowa retoryka, przeł. T. Pajor, PWN, Warszawa 1984.
Perelman Ch., Logique juridique. Nouvelle rhétorique, La Bibliothèque Dalloz, Paris 1979.
Perelman Ch., Metafizyka Fregego, „Kwartalnik Filozoficzny” 1937, T. 14, z. 2, s. 119–142.
Perelman Ch., Methodologie scientifique et philosophie ouverte, “Revue Internationale de Philosophie” 1970, no 24, s. 623–628.
Perelman Ch., O decyzjach niezgodnych i racjonalnych w: Fragmenty filozoficzne. Księga pamiątkowa ku czci profesora Tadeusza Kotarbińskiego w 80 rocznicę urodzin, PWN, Warszawa 1967, s. 359–366.
Perelman Ch., O oczywistości w metafizyce, w: Szkice filozoficzne Romanowi Ingardenowi w darze, PWN, Warszawa-Kraków 1964, s. 159–171.
Perelman Ch., O sprawiedliwości, przeł. W. Bieńkowska, PWN, Warszawa 1959.
Perelman Ch., Olbrechts-Tyteca L., Act and Person in Argument, w: The New Rhetoric of Chaim Perelman. State and Response, ed. R.D. Dearin, MD: University Press of America, Lanham 1989, s. 69–78.
Perelman Ch., Olbrechts-Tyteca L., Acte et personne dans l’argumentation, w: tychże, Rhétorique et philosophie: pour une théorie de l’argumentation en philosophie, Presses Universitaires de France, Paris 1952, s. 49–84.
Perelman Ch., Olbrechts-Tyteca L., Rhétorique et philosophie: pour une théorie de l’argumentation en philosophie, Presses Universitaires de France, Paris 1952.
Perelman Ch., Olbrechts-Tyteca L., The New Rhetoric. A Treatise on Argumentation, transl. J. Wilkinson, P. Weaver, University of Notre Dame Press, Notre Dame 1969.
Perelman Ch., Olbrechts-Tyteca L., Traité de l’argumentation. La nouvelle rhétorique, Editions de l’Universite de Bruxelles, ed. 6, Bruxelles 2008.
Perelman Ch., On Self-Evidence in Metaphysics, “International Philosophical Quarterly” 1964, (4), s. 5–19.
Perelman Ch., Philosophie morale, Presses Universitaires de Bruxelles, Bruxelles 1969.
Perelman Ch., Philosophies premières et philosophie regressive, w: Ch. Perelman, L. Olbrechts-Tyteca, Rhétorique et philosophie: pour une théorie de l’argumentation en philosophie, Presses Universitaires de France, Paris 1952, s. 85–109.
Perelman Ch., Philosophy, rhetoric, commonplaces, w: tenże, The New Rhetoric and the Humanities. Essays on Rhetoric and its Applications, D. Reidel Publishing Company, Dordrecht 1979, s. 52–62.
Perelman Ch., Pragmatic arguments, „Philosophy” 1959, 34 (128), s. 18–27.
Perelman Ch., Qu’est-ce que la logique juruduque?, „Rozprawy Filozoficzne” 1969, t. 21, z. 2, s. 305–311.
Perelman Ch., Reguła sprawiedliwości, „Ruch Filozoficzny” 1960, 20 (4), s. 263–269.
Perelman Ch., Rhétorique et philosophie, PUF, Paris 1952.
Perelman Ch., Rhétoriques, ed. M. Meyer, Editions de l’Université de Bruxelles, Bruxelles 1989.
Perelman Ch., Sciences et philosophie, “Revue Internationale de Philosophie” 1963, nr 64, s. 133–140.
Perelman Ch., Scientific Methodology and Open Philosophy, w: tenże, The New Rhetoric and the Humanities. Essays on Rhetoric and its Applications, D. Reidel Publishing Company, Dordrecht 1979, s. 101–107.
Perelman Ch., Self-evidence and Proof, “Philosophy” 1958, no. 127, s. 289–302.
Perelman Ch., The Idea of Justice and the Problem of Argument, Humanities Press, New York 1963.
Perelman Ch., The New Rhetoric and the Humanities. Essays on Rhetoric and its Applications, D. Reidel Publishing Company, Dordrecht 1979.
Perelman Ch., The New Rhetoric and the Rhetoricians: Rembrances and Comments, transl. R.D. Dearin, “Quarterly Journal of Speech” 1984, no. 70, s. 188–196.
Perelman Ch., The New Rhetoric, w: L.F. Bitzer, E. Black, The Prospect of Rhetoric, Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall, 1971, s. 115–122.
Perelman Ch., The New Rhetoric. A Theory of practical Reasonings, w: tenże, The New Rhetoric and the Humanities. Essays on Rhetoric and its Applications, D. Reidel Publishing Company, Dordrecht 1979, s. 1–43.
Perelman Ch., The Philosophy of Pluralism and the New Rhetoric, w: tenże, The New Rhetoric and the Humanities. Essays on Rhetoric and its Applications, D. Reidel Publishing Company, Dordrecht 1979, s. 62–73.
Perelman Ch., The Rational and the reasonable, w: tenże, The New Rhetoric and the Humanities. Essays on Rhetoric and its Applications, D. Reidel Publishing Company, Dordrecht 1979, s. 117–124.
Perelman Ch., Traité de l’argumentation, ed. 4, Bruxelles, Editions de L’ULB, 1983.
Perelman Ch., Une Conception de la Philosophie, “Revue de l’Institut de Sociologie” 1940, 20, s. 39–50.
Perelman Ch., Usprawiedliwienie norm, „Etyka” 1973, nr 11, s. 111–119.
Opracowania i komentarze:
Bizzell P., Herzberg B., The Rhetorical Tradition. Readings from Classical Times to the Present, Bedford/St Martins, 1990.
Crosswhite J., Retoryka w dziczy. Głęboka retoryka końca dwudziestego wieku, w: W. Jost, W. Olmsted, Retoryka i krytyka retoryczna, pod. red. J.Z. Lichańskiego, Warszawa 2012, s. 393–410.
Crosswhite J., Universality in Rhetoric: Perelman’s Universal Audience, “Philosophy and Rhetoric” 1989, 22 (3), s. 157–173.
Conley T., Prawda o argumentach ukrytych w żartach, w: W. Jost, W. Olmsted, Retoryka i krytyka retoryczna, pod. red. J.Z. Lichańskiego, Oficyna Wydawnicza Łośgraf, Warszawa 2012, s. 277–289.
Dearin R.D., Chaim Perelman’s Theory of Rhetoric, rozprawa doktorska napisana pod kierunkiem Marie Hochmuth Nichols, Uniwersity of Illinois, 1970.
Dearin R.D., Justice and Justification in the New Rhetoric, w: Practical Reasoning in Human Affairs. Studies in Honour of Chaim Perelman, ed. J.L. Golden, J. Pilotta, D. Reidel Publishing Company, Dordrecht 1986, s. 155–185.
Dearin R.D., The Philosophical Basis of Chaim Perelman’s Theory of Rhetoric, “Quarterly Journal of Speech” 1969, 55, s. 213–224.
Dobrosielski M., Logika a retoryka, „Forum Artis Rhetoricae” 2008, nr 1–2 (12–13), s. 13–28.
Ede L.S., Rhetoric versus Philosophy. The Role of the Universal Audience in Chaim Perelman’s The New Rhetoric, “Central States Speech Journal” 1981, 32, s. 118–125.
Eubanks R.T., An Axiological Analysis of Chaim Perelman’s Theory of Practical Reasoning, w: Practical Reasoning in Human Affairs. Studies in Honour of Chaim Perelman, ed. J.L. Golden, J. Pilotta, D. Reidel Publishing Company, Dordrecht 1986, s. 69–84.
Foss S.K., Foss K., Trapp R., Contemporary Perspectives on Rhetoric, ed. 2, Prospect Heights, IL., Waveland 1991.
Frank D.A., The Jewish Countermodel: Talmudic Argumentation, the New Rhetoric Project, and the Classical Tradition of Rhetoric, “Journal of Communication and Religion” 2003, Vol. 26, no. 3, s. 163–194.
Frank D., Tzedek Tzedek Tirdof: Perelman, Judaism, and the New Rhetoric, wystąpienie wygłoszone podczas corocznej konferencji organizowanej przez Speech Communication Association, New Orleans, Louisiana, 20 listopada 1994.
Frąckiewicz A., Nowa retoryka Chaima Perelmana jako komunikacyjne ujęcie prawa, niepublikowana rozprawa doktorska, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Lublin, 2007.
Golden J.L., The Universal Audience Revisited, w: Practical Reasoning in Human Affairs. Studies in Honour of Chaim Perelman, eed. J.L. Golden, J. Pilotta, D. Reidel Publishing Company, Dordrecht 1986, s. 287–304.
Goodwin D., Controversiae Meta-Asystatae and the New Rhetoric, “Rhetoric Society Quarterly” 1989, Vol. 19, no. 3, s. 205–216.
Gross A.G., Dearin R.D., Chaim Perelman, Southern Illinois University, Carbondale 2010.
Indan F., Dorobek filozoficzny prof. Perelmana, „Ruch Filozoficzny” 1967, T. 26, nr 1, s. 3–7.
Jørgensen Ch., Interpreting Perelman’s Universal Audience: Gross versus Crosswhite, “Argumentation” 2009, no. 23, s. 11–19.
Kleszcz R., Od analizy do argumentacji. Wprowadzenie do Perelmana, „Studia Filozoficzne” 1989, nr 283 (6), s. 123–135.
Kleszcz R., Pluralizm jako warunek dyskursu w myśli Chaima Perelmana, „Kultura i Społeczeństwo” 1986, T. 30, nr 3, s. 153–164.
Kleszcz R., Teoria argumentacji w ujęciu Chaima Perelmana, “Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica” 1985, nr 3, s. 143–167.
Kleszcz R., Teoria argumentacji, filozofia, logika. Uwagi o teorii Chaima Perelmana, „Forum Artis Rhetoricae” 2005, nr 1–2, s. 22–35.
Kwiatkowski T., O retoryce Perelmana jako teorii argumentacji, „Ruch Filozoficzny” 1959–1960, T. 19, nr 3–4.
Kwiatkowski T., Teoria argumentacji a wychowanie, „Lubelski Rocznik Pedagogiczny” 1966, t. 2, s.
Long R., The Role of Audience in Chaim Perelman’s New Rhetoric, “Journal of Advanced Composition” 1984, Vol. 4, s. 107–117.
Loreau M., Rhetoric as the Logic of the Behavioral Sciences, transl. L.I. Watkins, P.D. Brandes, “Quaterly Journal of Speech” 1965, Vol. 51, no. 4, s. 355–363.
Maneli M., Perelman’s Achievement Beyond Traditional Philosophy and Politics, “Law and Philosophy” 1986, 5, s. 351–367.
Mattis-Perelman N., Chaim Perelman: A Life Well Lived, w: The Promise of Reason. Studies in The New Rhetoric, ed. J.T. Gage, Southern Illinois University, Carbondale 2011, s. 8–18.
Mattis-Perelman N., Perelman and Olbrechts-Tyteca: A Personal Re-
colletion, fragment pochodzi z nieopublikowanego listu wysłanego Rayowi Dearinowi 11.08.1994.
McBride W.L., Professor Perelman and Authority, “Northern Kentucky Law Review”, 1985, Vol. 12, no. 3, s. 511–519.
Meyer M., Carrilho M.M., Timmermans B., Historia retoryki od Greków do dziś, przeł. Z. Baran, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2010.
Meyer M., Philosophy and the Passions. Toward a History of Human Nature, Pennsylvania State University, University Park 2000.
Pelc J., Wizerunki i wspomnienia: materiały do dziejów semiotyki, PWN, Warszawa 1994.
Pindel R., Nowa retoryka w ujęciu Chaima Perelmana oraz Lucie Olbrechts-Tyteca w kontekście badania tekstu biblijnego, „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne” 2003, T. 36, z. 2, s. 414–436.
Podbielski H., Współczesne kierunki retoryczne na tle starożytnej retoryki greckiej, w: Retoryka antyczna i jej dziedzictwo, red. M. Grzesikowski, Aletheia, Warszawa 1996, s. 77–93.
Steinberg L., Le Comité de défense des juifs en Belgique, De l’Université de Bruxelles, Bruxelles 1973.
Tordesillas A., Chaim Perelman: Justice, Argumentation and Ancient Rhetoric, “Argumentation” 1990, 4, s. 109–124.
Valauri J.T., Confused notions and constitutional theory, “Northern Kentucky Law Review” 1985, Vol. 12, no. 3, s. 567–593.
Van Eemeren F.H. [i in.], Fundamentals of Argumentation Theory. A Handbook of Historical Backgrounds and Contemporary Developments, Lawrence Erlbaum Associates Publishers, Mahwah, New Jersey 1996.
Yoris-Villasana C., Analogía y fuerza argumentativa, Universidad Católica Andrés Bello, Caracas 2014.
Załęska M., Zastosowanie Nowej Retoryki w badaniach nad komizmem, „Forum Artis Rhetoricae” 2008, nr 1–2 (12–13), s. 47–62.
Teksty klasyczne:
Arystoteles, Τεχνγη Ρητορικη, w: I. Bekker, Aristotelis Ars Rhetorica, Teubner, Berlin 1961.
Arystoteles, Etyka nikomachejska, przeł. D. Gromska, [wyd. 2], PWN, Warszawa 1982.
Arystoteles, Metafizyka, przeł. [z grec.], wstępem i koment. opatrzył K. Leśniak, PWN, Warszawa 2009.
Arystoteles, Polityka, przeł. L. Piotrowicz, PWN, Warszawa 1964.
Arystoteles, Retoryka, przeł. H. Podbielski, PWN, Warszawa 1988.
Arystoteles, Topiki, przeł. K. Leśniak, PWN, Warszawa 1978.
Arystoteles, Zachęta do filozofii, przeł. K. Leśniak, PWN, Warszawa 1988.
Cycero M.T., De inventione, I, 6, w: M. Tullii Ciceronis, Opera Rhetorica, II, Teubneri, Lipsiae 1908.
Cyceron M.T., Dzieła. Pisma filozoficzne, t. 8, cz. 2, tłum. E. Rykaczewski, Nakładem Biblioteki Kórnickiej, Poznań 1879.
Kwintylian, Kształcenie mówcy, t. 2, tłum. M. Brożek, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1951.
Ouintilien M.F., De l’institution oratoire, t. 2, Nabu Press, Paris 1975–1980.
Platon, Gorgias, Menon, tłum. P. Siwek, PWN, Warszawa 1991.
Platon, Gorgias, tłum. A. Croiset, Les Belles Lettres, Paris 2002.
Platon, Gorgiasz, tłum. W. Witwicki, PWN, Warszawa 1958.
Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna, t. 13, przeł. P. Bełch, wyd. 12, Veritas Foundation Press, London 1986.
Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna, t. 18, przeł. F.W. Bednarski, wyd. 2, Veritas Foundation Publication Centre, London 1970.
Literatura pomocnicza:
Ajdukiewicz K., O definicji, „Normalizacja” 1956, R. 24, s. 131–135, 201–207.
Baumgarten A.G., Aestetica, Frankfurt/Oder 1735–1758, repr. Hildesheim, New York 1970.
Bednarski F.W., Zagadnienia pedagogiczne, Katolicki Ośrodek Wydawniczy Veritas, Londyn 1982.
Bek T.A., Filozoficzne podstawy teorii wychowania w ujęciu F. W. Bednarskiego O.P., Warszawa 2002.
Burke K., A Rhetoric of Motives, Prentice-Hall, New York 1950.
Cichocka H., Bizantyńskie komentarze do definicji retoryki przekazanych w Platońskim Gorgiaszu, “Forum Artis Rhetoricae” 2012, nr 1, s. 13–25.
Cohen G., If You’re an Egalitarian, How Come You’re So Rich?, Kluwer Academic Publishers, Dordrecht 2000.
Czeżowski T., Definicje deiktyczne, w: tenże, Filozofia na rozdrożu, Warszawa 1965, s. 29–40.
Czeżowski T., O tradycyjnych rozróżnieniach wśród definicji, w: tenże, Filozofia na rozdrożu, Warszawa 1965, s. 19–28.
De Tourtoulon P., Les trois Justices, Librairie du Recueil Sirey, Paris
Descombes V., To samo i inne. Czterdzieści pięć lat filozofii francuskiej, przeł. B. Banasik, K. Matuszewski, Spacja, Warszawa 1996.
Dupréel E., La pluralisme sociologique, Office de Publicité, Bruxelles 1945.
Dupréel E., Sociologie générale, Presses Universitaire de France, Paris 1948.
Dupréel E., Traité de Morale, t. 2, Editions de la Revue de L,Universite de Bruxelles, Bruxelles 1932.
Fontanier P., Les figures du discourse, Flammarion, Paris 1968.
Genette G., La Rhétorique restreinte, “Communications” 1970, 16, s. 158–171.
Gilson E., Realizm tomistyczny, PAX, Warszawa 1968.
Gonseth F., La geometrie et le problème de l’espace, Editions du Griffon, Lausanne 1945.
Gonseth F., La métaphysique et l’ouverture à l’expérience, PUF, Paris 1960.
Gonseth F., La verdad matematica y la realidad, “Educación Matemática” 1998, no. 3, s. 128–144.
Gonseth F., Le problème du temps. Essai sur la méthodologie de la recherché, Editions du Griffon, Neuchatel, Suisse, 1964.
Gonseth F., Le référentiel, univers obligé de mediatisation, Editions L’Age d’Homme, Lausanne 1975.
Gonseth F., Philosophie néo scolastique et philosophie ouverte, Editions l’Age d’Homme, Lausanne 1973.
Grabińska T., Miłość a przyjaźń w etyce Arystotelesa, „Kwartalnik Naukowy” 2010, 3 (3), s. 18–24.
Herman M., Ethos i pathos w antycznej sztuce wymowy, „Perspektywy Kultury” 2010, 3 (2), s. 107–126.
Hyde M.J. (red.), The Ethos of Rhetoric, University of South Carolina Press, Columbia 2004.
Ingarden R., Czego nie wiemy o wartościach, w: tenże, Studia z estetyki, t. 3, Warszawa 1970, s. 220–257.
Ingarden R., Uwagi o względności wartości, w: tenże, Studia z estetyki, t. 3, Warszawa 1970, s. 207–219.
Jaroszyński Cz., Jaroszyński P., Kultura żywego słowa. Podstawy retoryki klasycznej, Fundacja „Nasza Przyszłość”, Szczecinek 2008.
Jaroszyński P., Etyka. Dramat życia moralnego, Oficyna Wydawnicza MOST, Warszawa 1993.
Jaroszyński P., Metafizyka czy ontologia, Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, Lublin 2011.
Jaroszyński P., Metafizyka i sztuka, Gutenberg-Print, Warszawa 1996.
Jaroszyński P., O realistyczną filozofię kultury, „Zeszyty Naukowe KUL” 2006, T. 52, nr 2, s. 61–69.
Juchem H.-G., Die Entwicklung des Begriffs des Schönen bei Kant, Bouvier, Bonn 1970.
Kamiński S., Jak uporządkować rozmaite koncepcje wartości?, w: tenże, Jak filozofować? Studia z metodologii filozofii klasycznej, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1989, s. 293–306.
Kiereś H., Agatologia czy aksjologia?, w: Spór o dobro, red. nauk. A. Maryniarczyk, K. Stępień, P. Gondek, PTTA, Lublin 2012, s. 107–115.
Kiereś H., Człowiek i sztuka, PTTA, Lublin 2006.
Kiereś H., Dobro czy wartość? Problem kryterium w wychowaniu, „Zeszyty Edukacyjne” 2005, 3, s. 21–34.
Krąpiec M.A., Człowiek jako osoba, PTTA, Lublin 2005.
Krąpiec M.A., Czym jest filozofia klasyczna, „Roczniki Filozoficzne” 1997, R. 45, z. 1, s. 156–165.
Krąpiec M.A., Człowiek i prawo naturalne, wyd. 3 (popr.), Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1993.
Krąpiec M.A., Filozofia bytu a zagadnienie wartości, „Znak” 1965, 17, s. 424–433.
Krąpiec M.A., Filozofia: co wyjaśnia? Rozumieć rzeczywistość świata i człowieka, Gutenberg-Print, Warszawa 1997.
Krasnodębski M., Pedagogika Jacka Woronieckiego i Feliksa Wojciecha Bednarskiego jako egzemplifikacja etyki tomizmu tradycyjnego, „Studia Ełckie” 2009, [T.] 11, s. 29–58.
Kucz A., Retoryka i oratorstwo w starożytności, w: Retoryka, red. M. Barłowska, A. Budzyńska-Daca, P. Wilczek, PWN, Warszawa 2008, s. 17–19.
Kurczab H., Z problemów wartości i wartościowania (wybrane zagadnienia), „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego” 2013, 72, s. 7–37.
Lavelle L., Traité des valeurs, t. 1, PUF, Paris 1951.
Leibniz G.F., Discours de métaphysique, Weidmann, Berlin 1880.
Lichański J.Z., Jak Kwintylian rozumiał retorykę: zapomniana definicja, “Forum Artis Rhetoricae” 2012, nr 1, s. 5–11.
Lichański J.Z., Retoryka od renesansu do współczesności – tradycja i innowacja, DiG, Warszawa 2000.
Maryniarczyk A., Byt a dobro, w: Spór o dobro, red. nauk. A. Maryniarczyk, K. Stępień, P. Gondek, PTTA, Lublin 2012, s. 33–53.
Maryniarczyk A., Realistyczna interpretacja rzeczywistości, PTTA, Lublin 1999.
Moore G.E., Zasady etyki, przeł. Cz. Znamierowski, M. Arcta, Warszawa 1919.
Nozick R., Anarchy, State and Utopia, Blackwell, Oxford, Cambridge 1974.
Pańpuch Z., Koncepcja sprawiedliwości w starożytnej Grecji, w: Sprawiedliwość – idee a rzeczywistość, red. P. Jaroszyński, Fundacja „Lubelska Szkoła Filozofii Chrześcijańskiej”, Lublin 2009, s. 221–246.
Rawls J., Teoria sprawiedliwości, przeł. M. Panufnik, A. Romaniuk, PWN, Warszawa 1994.
Richards I.A., Philosophy of Rhetoric, Oxford University Press, London, Oxford, New York 1936.
Ricoeur P., La métaphore vive, Le Seuil, Paris 1975.
Sidgwick H., The Methods of Ethics, MacMillan, Chicago 1962.
Stefańczyk A.P., Teoretyczne założenia „Retoryki” Arysotelesa, w: Retoryka antyczna i jej dziedzictwo, red. M. Grzesikowski, Aletheia, Warszawa 1996, s. 35–49.
Stępień A.B., Teoria poznania. Zarys kursu uniwersyteckiego, Lublin 1971.
Tatarkiewicz W., Parerga, PWN, Warszawa 1978.
Van Eemeren F.H., Grootendorst R., A Systematic Theory of Argumentation. The Pragma-dialectical Approach, Cambridge University Press, Cambridge 2004.
Weitz M., The Opening Mind. A Philosophical Study of Humanistic Concepts, The University of Chicago Press, Chicago, London 1977.
Wolff R.P., Understanding Rawls. A Critique and Reconstruction of a Theory of Justice, Princeton University Press, Princeton, New York, 1977.
Woroniecki J., Katolicka etyka wychowawcza, t. 1, Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1986.
Hasła słownikowe i encyklopedyczne:
Jaroszyński P., Manipulacja, w: Powszechna encyklopedia filozofii, red. nacz. A. Maryniarczyk, t. 6, PTTA, s. 779–780.
Jaroszyński P., Retoryka, w: Powszechna encyklopedia filozofii, red. nacz. A. Maryniarczyk, t. 8, PTTA, Lublin 2007, s. 765–768.
Kiereś H., Idealizm, w: Powszechna encyklopedia filozofii, red. nacz. A. Maryniarczyk, t. 4, PTTA, Lublin 2003, s. 721–726.
Kiereś H., Postmodernizm, w: Powszechna encyklopedia filozofii, red. nacz. A. Maryniarczyk, t. 8, PTTA, Lublin 2007, s. 387–391.
Kiereś H., Wartości teoria, w: Powszechna encyklopedia filozofii, red. nacz. A. Maryniarczyk, t. 9, PTTA, Lublin 2008, s. 708–711.
Korolko M., Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny, „Wiedza Powszechna”, Warszawa 1990.
Lalande A., Vocabulaire technique et critique de la philosophie, PUF, Alcan 1926.
Pańpuch Z., Cnoty i wady, w: Powszechna encyklopedia filozofii, red. nacz. A. Maryniarczyk, t. 2, PTTA, Lublin 2001, s. 216–231.
Netografia:
http://www.philodroit.be/Chaim Perelman/ Vie et oeuvre [dostęp: 21.09.2013]
http://www.antwerpen.be/ [dostęp: 21.09.2013]
http://chaimperelam.blogia.com/Chaim Perelman [dostęp: 21.09.2013]
http://boundless.uoregon.edu/digcol/perelman/bibliography.php [dostęp: 21.09.2013]
http://www.perseus.tufts.edu/hopper [dostęp: 14.04.2014]
http://www.turowski.uni.wroc.pl/rawlsa.htm [dostęp: 18.11.2013]
http://liberalis.pl/2008/04/06/ludwik-r-papaj-libertarianska-krytyka-teorii-sprawiedliwosci-johna-rawlsa/ [dostęp: 18.11.2013]
http://www.universalis.fr/encyclopedie/nouvelle-rhetorique-droit [dostęp: 17.10.2013]
Published
June 19, 2015
Categories
Copyright (c) 2015 Academicon Press
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Details about the available publication format: Printed
Printed
ISBN-13 (15)
978-83-62475-11-7
Details about the available publication format: Ebook [PDF]
Ebook [PDF]
ISBN-13 (15)
978-83-62475-79-7
Publication date (01)
2022-05-24
