Inedita, t. 1: Logika. Część I

Niniejszy tom ineditów logicznych Kazimierza Twardowskiego rozpoczyna prosty i piękny (niedatowany) tekst „Logika jako nauka o prawdziwości sądów”, a kończą jego (również niedatowane) krótkie i wnikliwe uwagi pod wspólnym – pochodzącym od redaktora – tytułem „Autorytet naukowy”.

Trzon tomu stanowią teksty wykładów uniwersyteckich Twardowskiego z lat 1895-1926, wygłaszanych przez niego w Uniwersytecie Lwowskim. Należą one głównie do działów logiki, które nazywał on odpowiednio „działem elementarnym” („teoretycznym”) i „działem metodologicznym” („praktycznym”), oraz do sylogistyki. Wykłady z sylogistyki są interesujące, także dla dzisiejszego czytelnika, m.in. dlatego, że należą do najobszerniejszej w naszej literaturze ekspozycji tego działu logiki. Ich wartość podnosi to, że omawiane w nich, często bardzo zawiłe, kwestie są ilustrowane starannie dobranymi, instruktywnymi i zarazem niekonwencjonalnymi przykładami. Z kolei wykłady z teorii badań indukcyjnych – pochodzące, co ważne, z roku akademickiego 1895/1896 – stały się, jak się okazuje, ważną inspiracją do badań nad indukcją i teorią prawdopodobieństwa, a także nad statusem praw w nauce, podejmowanych później przez przedstawicieli Szkoły Lwowsko-Warszawskiej. 

Historyka logiki zaciekawią zwłaszcza dwa publikowane po raz pierwszy teksty Twardowskiego. Pierwszy – to zachowany fragment pisma, prawdopodobnie z ok. 1920 roku, w którym Twardowski przeprowadza ważne dla XX-wiecznej metodologii odróżnienie między wykrywaniem a uzasadnianiem. Drugi – to, niestety znowu tylko fragmentaryczne, uwagi Twardowskiego na temat podejmowanych na przełomie XIX i XX wieku prób „algebraicznej” reformy logiki formalnej, w których to uwagach podkreśla on pewne wspólne wady tych prób.